Mu gihe hasigaye igihe gito ngo igikombe cya Afurika cya 2025 (AFCON) gitangire, Abanyafurika baritegura kwakirwa na Maroc ku nshuro ya kabiri nyuma yo kuba barakiriye iri rushanwa mu 1988. Nubwo amakipe yose yamaze kubona itike, hari ibibazo byinshi bikigaragara ku mitegurire y’iri rushanwa rinini ku mugabane wa Afurika.
Ryateguwe kuzakinwa mu bihe byihariye
AFCON 2025 rizatangira ku itariki ya 21 Ukuboza 2025, risozwe ku ya 18 Mutarama 2026. Ibi bisobanuye ko iri rushanwa rizajya mu gihe cy’iminsi mikuru isoza umwaka, bikaba ari ubwa mbere bibayeho mu mateka y’iri rushanwa.
Iri hinduka ry’amatariki ryatewe ahanini n’uko impuzandengo y’imikino mpuzamahanga n’iyo ku rwego rw’amakipe ya shampiyona byakomeje kugorana gushyira mu buryo. Kuva mu 2017, CAF yari yiyemeje kujya ikinisha iri rushanwa mu mpeshyi, ariko intego zayo zo guhuza gahunda byongeye kugorana.
Abakinnyi b’amakipe yo ku mugabane w’u Burayi, aho benshi bakina, bashobora kuzahura n’ikibazo cyo kwitabira mu gihe kidakwiye kuko iyi Afcon itari muri kalendari yemejwe na FIFA.
Amakipe azahatana ndetse n’uburyo azakurwamo
Nk’uko byagenze mu marushanwa atatu aheruka, amakipe 24 azaba akina azashyirwa mu matsinda atandatu y’amakipe ane. Amakipe abiri ya mbere muri buri tsinda azahita yerekeza muri 1/16 hamwe n’amakipe ane yitwaye neza kurusha ayandi yaje ku mwanya wa gatatu.
Igikorwa cyo gutombora amatsinda kizaba ku itariki ya 27 Mutarama 2025 i Rabat. Gusa haracyibazwa uburyo amakipe azashyirwa mu byiciro hakurikijwe urutonde rwa FIFA, cyane cyane niba Côte d’Ivoire, ifite igikombe giheruka, itazaba iri mu makipe atandatu ya mbere muri Afurika.
Maroc iriteguye kwakira iri rushanwa
Nubwo nta cyemezo cya nyuma kiratangazwa n’Ishyirahamwe ry’umupira w’amaguru rya Maroc (FRMF), biragaragara ko iki gihugu gifite ibikorwaremezo byiza ku mugabane wa Afurika. Stade Mohammed V i Casablanca, Stade Ibn Batouta i Tangier, Stade Prince Moulay Abdellah i Rabat, hamwe n’izindi nka Agadir, Fez na Marrakesh, ni zimwe mu zizifashishwa.
Nubwo gutegura iri rushanwa bihesha inyungu igihugu cyakiriye, ntabwo byoroshye guhatana n’amakipe akomeye. Maroc, imaze imyaka 49 itazi gutwara AFCON kuva yatwara igikombe cya mbere mu 1976, izaba iri ku gitutu cyo gushaka kwegukana igikombe cya kabiri imbere y’abafana bayo. Iki gihugu, kimaze igihe kinini gihabwa amahirwe yo gutwara iri rushanwa ariko kikananirwa, kizakora uko gishoboye ngo kigaragaze imbaraga zacyo nk’igihugu cyayoboye umugabane wa Afurika muri 2022 ubwo cyageraga muri 1/2 cy’igikombe cy’Isi.
Amakipe yaje gutungurana mu gushaka itike
Amakipe 24 yabonye itike arimo nka Botswana na Comoros zizaba zigaragara bwa kabiri. Sudan nayo yageze kure cyane mu gihe cy’intambara y’imbere mu gihugu, ndetse isezera Ghana ifite ibikombe bine bya Afurika.
Ibi bivuze ko amatsinda y’iri rushanwa azaba ahanzwe amaso cyane, cyane cyane amakipe nka Nigeria, Senegal, na Misiri, zifite abakinnyi bakomeye nka Mohamed Salah na Ademola Lookman.
Abafana bitezwe byinshi
Ku nshuro ya mbere mu mateka, AFCON izakinwa mu gihe cy’iminsi mikuru, bikaba byitezwe ko bizatanga umwihariko ukomeye mu kwishimira umupira wa Afurika. Gusa, amahitamo y’amatariki arakomeza kuba ihurizo rikomeye hagati y’amakipe n’abakinnyi, bishobora no kugira ingaruka ku myitwarire y’amakipe mu irushanwa.
Igihe cyegereje kandi abafana biteguye kongera kwishimira irushanwa rikomeye muri siporo nyafurika, aho impano, ibyishimo, n’imbaraga bizongera guhurira ku kibuga cy’umupira w’amaguru.