Umuhanzi ukizamuka mu muziki wa Uganda, Anknown Prosper, yagaragaje ko atishimiye uburyo yakorewe n’umwe mu bahanzi n’abatunganya indirimbo bakomeye muri Uganda, Daddy Andre. Uyu musore avuga ko Andre yamwatse amafaranga miliyoni imwe y’amashilingi ya Uganda, amubwira ko bazakorana indirimbo, ariko nyuma akamubura burundu atamuhaye icyo bari bumvikanyeho.
Anknown, wamamaye mu ndirimbo nka Radio Call, avuga ko ibi byose byabaye ubwo yari akiri umuhanzi muto, ufite inzozi zo kugera kure mu muziki wa Uganda. Nubwo yari ataramenyekana cyane, Anknown yari afite icyizere cy’uko gukorana n’umuhanga nka Daddy Andre byari kumufasha gutangira urugendo rukomeye.
Mu kiganiro kirekire yagiranye n’urutonde rw’ibiganiro byiswe The Deep Talk, Anknown yagaragaje agahinda ke, atunga agatoki Daddy Andre ko yamushutse akamwambura amafaranga ye yari yizigamiye avuye mu mirimo itandukanye yakoze kugira ngo atere intambwe mu rugendo rwe rwa muzika.

Byatangiye nk’inzozi, bisozwa mu marira
Anknown avuga ko icyamuteye gushaka gukorana na Daddy Andre ari uko yari umwe mu bantu yari yarafasheho icyitegererezo mu bijyanye no gutunganya umuziki, by’umwihariko kubera uburyo indirimbo zose Andre yakoze zagiye zikundwa cyane, ndetse n’uko yari umwe mu bahanzi bafite izina rikomeye mu muziki wa Uganda.
“Narimfite inzozi. Nari narafashe umwanzuro ko ngomba gukorana na Daddy Andre, numvaga azamfasha kuzamura izina ryanjye. Nari nizeye ko igihe tuzaba dufatanyije, ibintu bizahinduka,” Anknown yasobanuye.
Yakomeje avuga ko yamusanze aho yakoreraga mu bihe byo hambere muri studio ya 32 Records, ahazwi ko ariho Daddy Andre yakoranaga bya hafi na Spice Diana, undi muhanzi ukunzwe cyane muri Uganda. Icyo gihe, Anknown avuga ko yamusanze, baraganira, maze Andre amubwira ko niba ashaka gukorana nawe, agomba kumwishyura amafaranga yose akenewe mbere y’uko batangira gukorana.
“Ubundi uko bikunze, iyo ushaka gukorana n’umuhanga mu muziki, hari amahame amwe akurikizwa. Birasanzwe ko umuntu atanga 50% mbere, andi agashyikirizwa nyuma yo kubona igice cyakozwe. Ariko Andre yansabye amafaranga yose. Nibwo nabonye ukuntu abantu bafite izina bafite n’uburenganzira bwo kugena uko bakorana n’abandi. Naramwemereye, mpita nshaka uko mbona ayo mafaranga,” Anknown yagize atya.
Umukobwa wari uzi gutegura ikiriyo cy’umuziki we
Anknown avuga ko kugira ngo abone ayo mafaranga, yagiye mu bikorwa bitandukanye, arizigama, yikora ku mfashanyo n’inguzanyo zimwe na zimwe abashije kubona. Nubwo atari ibintu byari bimworoheye, yagize icyizere cy’uko byari kujya mu nyungu.
“Nari nzi neza ko iyi ari yo nzira. Nafashe icyemezo nk’umugabo, nshyira amafaranga ku meza. Icyo nashakaga cyari indirimbo nziza, kandi Andre yari umuntu nizeraga nk’umukozi w’inyangamugayo,” Anknown yagaragaje atyo.
Ariko ibyari inzozi byahindutse inzozi mbi. Nyuma yo gutanga ayo mafaranga yose, ibintu byahise bifata indi ntera.
“Twaratanze amafaranga, Andre aratwizeza ko tugiye gutangira vuba. Nyuma y’iminsi mike, twashatse kumuhamagara, telefoni ye ntitwaga. Twagiye kuri studio aho yakoreraga, badutangariza ko atakibarizwa aho, ndetse badutera ubwoba bavuga ko twakoze amakosa adasanzwe yo kutamusaba fagitire,” Anknown avuga.
“Yabuze nk’abachwezi”
Anknown avuga ko byamushenguye cyane kubona umuntu yakundaga, yamwizeraga, atamugaragarije ubunyangamugayo.
“Yabuze nk’abachwezi. Twahoraga tumuhamagara, tugerageza kumwandikira, nta gisubizo. Ubu sinzi niba yarabujije nimero yanjye cyangwa niba hari undi mutwe yampaye, ariko ikigaragara ni uko yagiye ntacyo ansubije,” Anknown yatangaje.
Ibi byamugizeho ingaruka zikomeye mu rugendo rwe rwa muzika kuko amafaranga yari yamushoyeho, yari amafaranga yizeyemo byinshi.
“Nari nizeye ko iyi ndirimbo yari buhindure amateka yanjye. Ariko byarangiye nsigaranye igikomere, ndara amarira ku manywa na nijoro, numva narabaye nka wa mukobwa wateguraga ikiriyo cy’ubukwe bwe.”
Nubwo byagenze uko, aracyashikama ku ndoto ze
Nubwo ibyo byamubayeho byamuteye igikomere, Anknown avuga ko bitamuciye intege burundu. Avuga ko byamuhaye isomo rikomeye mu muziki, ariko kandi ko akiri ku ntego yo gukomeza kurwanira inzozi ze.
“Ubuzima bw’iyi si ni isomo. Uko byagenda kose, sinzareka inzozi zanjye. Nzaharanira ko abantu bamenya impano yanjye. Kandi kugeza ubu, ndacyashaka Andre andiha indirimbo yanjye cyangwa akansubiza amafaranga yanjye.”
Avuga ko ibi bitari gusa kuba igihombo mu bukungu, ahubwo ari n’igikomere ku bwizerane yari afitiye abahanzi n’abatunganya umuziki bakomeye.
“Nabifashe nk’isomo ry’ubuzima, ariko sinshobora kwemera ko ibi byabera abandi bantu nka njye. Ndifuza ko Andre yansubiza, kuko ntabwo ari ibintu byiza kubona umuntu ugukura ku gishoro cyawe ngo agende akubure.”
Icyo abahanga mu mategeko n’abakurikiranira hafi umuziki babivugaho
Abasesenguzi mu by’amategeko batangaza ko ibibazo nk’ibi bikunze kugaragara cyane mu muziki wa Uganda n’ahandi muri Afurika aho abahanzi b’abakene bashukwa n’abafite amazina bakabambura amafaranga yabo nta ndirimbo cyangwa serivisi bahawe.
Me. Josephine N., umunyamategeko ukurikiranira hafi amategeko agenga umuziki, yavuze ko iki kibazo cya Anknown na Daddy Andre gishobora gufatwa nk’uburiganya (fraud) cyangwa guhabwa igihano gikomeye mu gihe Anknown yagera mu nzego zibishinzwe.
“Ikibazo cy’uyu musore ni uko nta fagitire cyangwa amasezerano afite, bigatuma bikomera gukurikirana mu mategeko. Ariko amategeko ahari ashobora kumurengera igihe cyose ashoboye kubona ibimenyetso bihagije byo kwemeza ko Andre yamwatse amafaranga yihishe inyuma y’ikinyoma,” Me. Josephine yabisobanuye.
Abasesenguzi mu muziki nabo bavuga ko ibi bikwiye kuba isomo rikomeye ku bahanzi bose bakizamuka, bagashishikarizwa kugirana amasezerano yanditse igihe cyose bagiye gukorana n’abantu bafite amazina.
“Abahanzi bakwiye kwiga uko bashyira ibintu ku nyandiko, bakanamenya ko ubuzima bwa muzika busaba ubwitonzi no kwirinda icyizere kirenze urugero,” umwe mu basesenguzi mu muziki wa Uganda yatangaje.
Ibi byabaye kuri Anknown byongeye kwerekana ko mu muziki wa Uganda hakiri ibibazo bikomeye by’abashukanyi n’ababeshya abahanzi bato. Uko byagenda kose, Anknown avuga ko adateze guhagarika kurwana ku burenganzira bwe kugeza ubwo Daddy Andre azamuha ubutabera, haba mu ndirimbo cyangwa mu mafaranga ye.